Keskin Bıçak

Meme ucunda oluşan çatlaklar bazen emziren annenin kabusu oluyor. Ağrının şiddeti, annenin emzirmekten kaçınmasına, bebeğin de anne sütünden mahrum kalmasına yol açabiliyor.

Emziren annelerde sıklıkla görülen meme ucu çatlakları ağrı ve sıkıntı veren bir durum. Meme başı çatlaklarına emzirmenin başlangıcında daha belirgin olmak üzere tüm emzirme süresince rastlanabiliyor. Çatlaklar meme başının çevresinde, meme başında enine çizgi halinde ya da areola denen meme etrafındaki renkli bölgede oluşabiliyor.

Meme ucu çatlaklarının daha çok bebeğin emme pozisyonundan kaynaklandığını belirten Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Kenan Çalışkan, yeni doğum yapan annelerin yaklaşık yüzde 30’unun hatalı emzirme tekniklerini kullandıklarını, bunun da meme başı çatlakları ve yarıklarına yol açtığını söyledi.

Çalışkan, "Bebek annesini emerken memenin areolayı tam olarak kavramayıp yalnızca meme başından emmeye çalışırsa, meme başı sonuçta zedelenir ve önce ağrı ortaya çıkar. Bu ağrı düzeltilmezse, meme başı çatlağı ve yarıkları gelişir. Bir diğer neden ise laktasyon yani emzirme döneminde göğüs uçlarının ıslanması ve kuruması ile bebeğin meme emmesinin yarattığı sürekli nem ve sıcaklık sonucu, göğüs uçlarının kurumasıdır. Bu durumda da meme uçlarında çatlağa, ağrılı yarıklara ve ekzemaya neden olur" dedi.

MİKROPLAR İÇİN UYGUN ORTAM OLUŞUR
En önemli sorunun, mikropların meme başındaki çatlaktan kolayca içeri girerek memenin iltihaplanması olduğunu vurgulayan Dr. Çalışkan, yaşanacak diğer problemleri ise şöyle anlattı:

"Ayrıca meme ucu çatlakları, emzirmenin ağrılı olmasına, bu da annenin yeteri kadar süt verememesine ve sonuçta memelerde süt birikmesine neden olur. Emzirme dönemi, anne ve bebek arasındaki duygusal bağı kuvvetlendiren dönemdir. Annelerin bir kısmı, emzirme döneminde yaşadıkları meme başı problemleri (çatlak, ağrı, ekzema, mantar enfeksiyonu, mastit gibi) nedeniyle bebeklerini emzirememektedirler. Böylece, bebeklerin anne sütü aldıkları dönem kısalmaktadır. Anne bebeğini ne kadar sık emzirirse süt yapımı o kadar çok olur. Anne sütünün bebek için önemi düşünüldüğünde, bebeğin sütten erken kesilmemesi, bebeğin sağlığı için çok önemlidir."

ANNE SÜTÜ NEDEN ÖNEMLİ?
Op. Dr. Kenan Çalışkan, anne sütünün, bebek ve anne sağlığı açısından son derece önemli olduğunu hatırlattı ve şunları söyledi:

"Anne sütü, bebeklere gereksinimi olan tüm besin öğelerini tek başına ilk 6 ay sağlayabilen en iyi besindir. Anne sütünün, bebeği; ishalden, solunum sistemi enfeksiyonlarından ve bakteriyel menenjitten koruduğu bilinmektedir. Yapılan çalışmalarda, anne sütü ile beslenmiş çocukların astım, alerji, diyabet gibi hastalıklara karşı daha dirençli olduğu ve bu çocuklarda kanser oranının daha düşük olduğu gözlenmiştir. Doğumdan hemen sonra emzirme, annede doğum sonrası kanama riskini azaltır. Emzirmenin, anneyi idrar yolu enfeksiyonlarından, göğüs ve yumurtalık kanserinden koruduğu bilinmektedir."

MEME BAŞI ÇATLAĞINI ÖNLEMEK MÜMKÜN
Meme ucu çatlaklarını oluşmadan engellemenin önemine dikkat çeken Dr. Çalışkan, bu sorunla karşılaşmamak için hamileliğin 8. ayından itibaren göğüslerin emzirmeye hazırlanması gerektiğini söyledi ve şu önerilerde bulundu:

"Bu nedenle, banyodan sonra lanolin ve zeytinyağı içeren gögüs ucu kremlerinin kullanılması, doğum sonrası hem annenin acı çekmesini engelleyecek hem de bebeğin gelişimi için gerekli olan sürede sütün verilmesi kolaylaşacaktır. Meme ucu çatlakları oluştuğunda ise şunlar yapılmalıdır:

MEME BAŞI ÇATLAĞI OLUŞTUĞUNDA BUNLARI YAPIN
• Memeleri ılık su ile silin, havalandırarak kurulayın.
• Bebeğinizi emzirirken doğru emzirme pozisyonu alın. Sadece meme ucunu değil, meme ucunu çevreleyen areolanın tümünü bebeğin ağzına almasını sağlayın.
• Her emzirmede meme başının farklı bir kısmı baskı görecek şekilde bebeğinizin pozisyonunu ayarlayın. Ancak her seferinde bebeğinizi göğüslerinize bakar şekilde tutun. Diğer öğünde bebeğinizin emmediği ya da tam boşaltamadığı memeden başlayın.
• Meme başı kuruduktan sonra elle sıkılarak memeden damlaması sağlanan birkaç damla sütü hafifçe meme başına sürüp kendiliğinden kurumasını bekleyin.

• Meme ucuna kremini ince bir tabaka oluşturacak şekilde uygulayın ve gerekiyorsa tedavi ile destekleyin. Emzirme sonrası memenin kuru tutulmasına özen gösterin.
• Sızıntıların memeyi ıslatmaması için sık sık meme başı pedini değiştirin ve emzirme aralarında hava ile temasını sağlayın.
• Yüzeysel bir iltihap için antibiyotikli krem kullanılması gerekirse emzirme öncesi memeyi durulayın. Bir aydan sonraki meme ucu enfeksiyonlarının en önemli nedeninin ise mantar enfeksiyonları olduğunu unutmayın."