Keskin Bıçak

Çocukların duygularını kontrol edebilmeyi öğrenmelerinin önemi üzerinde durduk. Duygularını rahatlatabilmek için uygun ve güvenli bir yer buluncaya kadar, kendilerini fiziksel olarak kontrol edebilmeleri için de onlara yol göstermeliyiz. Sakinleşmeleri gerektiğini söylemek yerine, bunu nasıl başaracaklarını öğretmemiz gerekir.

1. Sakinleşme etkinliklerini çocuğunuzla birlikte yapın ve hangisinin daha yararlı olduğunu birlikte karar verin. Örneğin, yürümek bazı insanları rahatlatırken, bazılarını iyice heyecanlandırır. Güzel bir müziğin herkesi rahatlatacağını ise elbette biliyorsunuzdur.

2. Onlara bazı rahatlama ve nefes alıştırmaları öğretin ve yeterince çalıştırın. Stresle başa çıkabilme konusunda yazılmış herhangi bir kitap işinize yarayacaktır.

3. Hayal güçlerini kullanmayı öğretin ve böylelikle içinde bulundukları ruh halinden çıkıp, duygularını nasıl rahatlatabileceklerini anlatın. Her çocuğa özgü bir anlamı olan kişisel imgeler kullanmaya çalışın. Örneğin:

Rahatlama:

- yataklarının üstünde yatan oyuncak ayıları
- parkta yüzen ördekleri
- güneşlenen köpekleri

Cesaret:

- süpermen havada uçarken
- pençelerini çıkarmış kedileri

Duygularını kontrol etmelerinin çok önemli olduğu durumlara çocuklarınızı hazırlayabilmek için zamanınız varsa, "Yönlendirilen Fantezi" adı verilen tekniği kullanabilirsiniz. Bu, duygularını tamamen kontrol altında tutabilecekleri şekilde kendilerini programlamalarıdır.

Çocuklarınızın duygularını kontrol etmelerinin zor olduğuna inandığınız bir duruma ya da sakin kalmaları ve özgüvenlerini kaybetmemeleri gereken bir olaya hazırlamak ve yardım etmek. (Örneğin, sınav, maç, parti, okulda ilk gün, sınıfta soru sormak, kendini rahatsız eden büyük bir çocukla konuşmak vs.)

Çocuğunuzun uzanıp, gözlerini kapatmasını isteyin. Rahatlatıcı bir müzik açın. Yaklaşık beş dakika kadar fiziksel olarak dinlenmesini sağlayın.

Sakinleştiğini hissettiğinizde, çok sakin bir sesle başından geçen olay o anda oluyormuş gibi konuşmasını sağlayın. Daha sonra, kendisini o anda davranması gerektiği gibi sakin ve güvenli bir şekilde gözünün önüne getirmesini söyleyin. Bu çalışmayı günün başında yaparsanız, çocuk gün boyunca olumlu bir ruh halinde olur ve hazırlandığı olay vaktine kadar da sakin kalmış olur. Bu çalışmanın süresi ve kullanmanız gereken ayrıntılar çocuğun yaşına ve kişiliğine göre değişir, fakat etkin bir sonuç alabilmeniz için buna en az 10 dakika ayırmanızı öneririm.

Bu çalışmayı gece çocuk yatmadan önce de yapabilirsiniz, ama çocuk günün o saatinde yorgun olabileceğinden, kolaylıkla rahatlayamayabilir. Bu durumda sabahın erken saatlerini seçin, ama yatmadan önce de aynı şeyleri gözünün önüne getirmesini hatırlatın.

Örnek

"Bugünün salı olduğunu düşün. Sabah kalkıyorsun ve bugün sınava gireceksin... mutlusun çünkü gerçekten çok çalıştın ve başaracağını biliyorsun... şimdi sınava birkaç dakika kaldı... bu yüzden birkaç kez derin derin nefes alıyorsun... sakinsin ve kendine güveniyorsun... şimdi soruları yanıtlıyorsun... sorulardan biri önce sana zor geldi ama şimdi çok iyi yanıtlıyorsun... şimdi bitirdin... sınav boyunca çok sakin ve kendine güvenli olduğun için çok başarılı oldun ve çok mutlusun."

ALIŞTIRMA Duygularla başedebilme

• Çocuğunuzun tedirginlik duygusu yaşayabileceği herhangi bir durum düşünün (örneğin, okulda yeni bir sınıfta ilk günü, ilk kez diskoya gidiş, vb.). Yukarıdaki bilgileri kontrol listesi gibi kullanarak, çocuğunuza yardım etmek için söyleyeceklerinizin bir listesini yapın:

- çocuğunuzun duygularının farkında olmasını sağlayın
- bu tür bir duyguyu yaşama hakkına saygı gösterin
- duygularını sözcüklere dökmesine yardım edin
- duygularının sorumluluğunu üstlenin
- gerginliğini ifade etmesi için onu teşvik edin
- fiziksel belirtilerini kontrol altına alın

• Yukarıdakileri tekrar edin ve çocuğunuzun :

- mutsuzluk
- aşırı heyecan
- kıskançlık
- kızgınlık duyguları yaşadığı durumlara dikkat edin.

• Yönlendirilen Fantezi tekniğini çocuğunuzla birlikte çalışın ve her ikiniz de gereksinim duyduğunuzda bu teknikten nasıl yararlanacağınızı ona açıklayın.

Duygularımızın hepsi beynimizde oluşan bir anlık biyokimyasal reaksiyonlardan başka bir şey değildir ve bizler bu reaksiyonları her an ateşleyebiliriz. Bu reaksiyonlarla yaşamak yerine, önce bu duyguları nasıl kontrol edeceğimizi öğrenmemiz gerekir."
Anthony Robbins

"Çok şey biliyoruz ama, çok az şey hissediyoruz."
Bertrand Russell