Keskin Bıçak

Bu stratejide çocuğun bir problemi hem kendine güvenerek, hem de başarıyla çözebilmesi için beş önemli aşama vardır:

K O N U Ş
D Ü Ş Ü N
D E N E T L E
H A R E K E T E G E Ç
O D Ü L L E N D İ R

Konuş

Sorununuzu paylaşırsanız, sorun bir bütün olmaktan çıkıp yarıya iner.

Çocukların çoğu ya sorunlarını başkalarına hissettirmez ya da farklı biçimlerde dışavurur. (Örneğin, küçük kardeşini dövmek, yatmak istememek ya da başkalarının eşyalarına zarar vermek, vb.) Bu nedenle, atılacak ilk adım, kendilerini üzen ya da endişelendiren konuyu, çok güvendikleri biriyle konuşabilmelerini sağlamaktır. Pek çok vakada bu kişi büyük olasılıkla anababadır. Ancak, eğer sorun anababayla ilgili ise, ya da bunu sizinle herhangi bir nedenle paylaşamıyorsa, sorunu bir başkasıyla konuşabilmesi için onu teşvik edin - bu eşiniz, arkadaşınız, büyükannesi ya da öğretmeni olabilir.

Umarım seçtikleri insan onu umutlandıran, teşvik eden ya da sorununu çözmede yardımcı olmaya çalışan bir insan olur.

Düşün

Bu aşamada çocuğa, herhangi bir önlem almadan önce, sorununu tüm ayrıntılarıyla düşünmesi gereğini hatırlatın. Düşüncelerini netleştirmesi ya da yeni fikirler üretmesi konusunda ona önerilerde bulunabilirsiniz. Bu da, çocuğun yaşına ve yeteneklerine bağlıdır, ama şu yöntemlerin yararı olacaktır:

- resim yapmak
- "iyi" ve "kötü" şeyler listesi hazırlamak
- iyi ve kötü şeyler listesini daha somut bir hale getirmek için birtakım oyuncaklarını sembol olarak kullanmasını isteyebilirsiniz
- sorun hakkında farklı biçimlerde biten öyküler yazmak
- fikir jimnastiği yapmak
- kütüphaneye gidip, araştırma yapmak ve not almak

Çocuğunuzu bu tür "düşünme etkinlikleri" konusunda teşvik etmekle, onu içinde bulunduğu "çocuk" ruh halinden bir "yetişkin" ruh haline geçiş yapabilmesine yardım edersiniz, bu da problem çözme konusunda kişiliğin en önemli özelliğidir. Çocukların büyük kısmı, bu geçişi başarabildiğinde kendilerine olan güvenleri artar, çünkü böylelikle kendilerini büyümüş, dolayısıyla da daha güçlü hissederler.

Harekete geç

İyi formüle edilen bir problem yarı yarıya çözülmüş demektir.(Charles Kettering )

Bu aşamada çocuğunuzun aşağıdaki noktalara dikkat ederek hazırlanmış, uygulamaya yönelik bir eylem planı yapmasına yardım edin:

Uzun süreli hedef - bu noktada unutmamanız gereken husus, seçilen hedefin başarıya ulaşma olasılığının olması ve sürenin gerçekçi olmasıdır. Bu, istenilen hedefin kısa ve net bir özetidir.

• kısa süreli hedefler - bu hedeflerin saptanması çok önemlidir, çünkü küçük adımlarla işe başlarsa, eylem planını sürdürme olasılığı artar. Bu hedeflerin çok somut olmasına gayret edin ki, başarı gözle görülebilsin; ancak dikkat edilmesi gereken konu bu hedeflerin sayısında aşırıya kaçılmamasıdır.

Denetle

İç disiplini çok fazla olan yetişkinler bile bir problem çözerken, eğer kaydettikleri ilerleme değer verdikleri biri tarafından izleniyorsa daha dikkatli çalışırlar. (Bu Kilo Verme ve Anonim Alkolikler dernekleri gibi problem çözme gruplarının izlediği başarılı bir yöntemdir ve günümüzde bazı okullarda da kullanılmaktadır.)

Ancak unutmayın ki, çocuğun işine gereğinden fazla karışmanın sonuç üzerinde istenmeyen etkileri olur. Bu nedenle, bu tür bir gözden geçirmenin yararlarından söz ettikten sonra (bunun için belki kendi deneyimlerinizden örnekler vermeniz yararlı olabilir), çocuğunuzla oturup ne tür bir kontrol mekanizmasının daha yararlı olacağı konusunda konuşun. Bu konuda bir başkasının yardımını istiyorsa (örneğin, bir arkadaşı, öğretmeni ya da anne veya babası), eylem planının bir parçası olarak, bu kişiyle sürekli iletişim halinde olmasını sağlayın.

Ayrıca, kendi kendini denetlemesi için onu teşvik edin ve ona bu konuda önerilerde bulunun. (Örneğin, günlüğüne not alabilir, yatak odasının duvarına bir grafik hazırlayıp asabilir ya da kendine şirin, minik notlar hazırlayıp, görebileceği yerlere asabilir.)

Ödüllendirme

Bu aşamada problemini çözebildiği için ödüllendirilmesi gerekir. Fakat, bundan daha önemlisi, yavaş ilerleme kaydediyorsa veya başarısız olduysa bile, gösterdiği "çaba" için onu ödüllendirmeyi unutmayın. Bazı problemleri çözmeye çalışmanın kendisi, ödüllendirici ve zevkli olsa da, bunun her zaman geçerli olacağı gibi bir düşünceye kapılmamamız gerekir. Bazı durumlarda, kısa süreli hedeflerin başarılması bile mümkün olmayabilir ve çocuğun özgüveni çok büyük zarar görebilir. Bu nedenle, ufak bazı ödüller mucizeler yaratmasa bile, çocukları teşvik eder.
Ödüllerinizi hazırlarken, amaca uygun olmalarına dikkat edin ve abartmayın. Pek çok çocuk için anababalarıyla geçirecekleri birkaç özel saatin çok büyük önemi vardır. Bir başka ödül, çok istedikleri bir oyuncağa yapabileceğiniz maddi katkı olabilir.

Sorununu çözebilmesi çocuk için yeterince büyük bir ödül olsa bile, çocuğunuzu ayrıca ödüllendirmeyi asla unutmayın. Düzenli olarak ödüllendirme alışkanlığının özgüveni arttırdığı açıktır ve ödüllendirmemek, bence ödüllendirme konusunda aşırıya kaçmaktan daha büyük bir hatadır.