İnsan Nedir?
Kamus'ta da unutmak manasında "nisyan" kelimesinden geldiği zikredilmektedir.
İnsan: hayvanlardan ve diğer canlı mahlüklardan farklı yaratılmıştır. "Eşref-i mahlükat"tır yani.
Akıl, iman, vicdan, irade, düşünce meleke ve vasıflarına sahiptir.
İnsan Cenab-ı Hakk'ın en mükemmel vemükerrem, en mübarek ve en muazzez varlığıdır. İlahi ni'metleri çok çabucak unutma özelliği olması hasebiyle "insan" (yani unutkan) denilmiş insana"...
"İnsan bir başka tanımıyla; ruh ve beden bütününden oluşan, benlik şuuruna sahip, akıl, duygu ve arzu karışımı, konuşma ve iş yapma becerisi olan en üstün canlı varlık."
İnsanın varlık yapısı, birbirinden ayrılmayan iki temel unsurdan oluşmuştur. Birincisi "beden" dir ki, bunun aslı topraktır (Al-i İmran 3/59, Rum, 30/20, Fatır, 35/11) Allah'ın takdir ve yaratmasıyla çamur haline getirilen toprağın, çeşitli safhalardan ve işlemlerden geçirilerek belli bir kıvama ulaşması sonucunda ilk insanın bedeni ortaya çıkmıştır. (En'am 6/2, A'raf 7/12, Secde, 32/-8, 71, Hicr 15/26, 28, 33, Sad 38/71)
İnsan ile âlem arasında da böyle bir benzerlik bağına tanık olmaktayız.
Binaenaleyh "insan küçük bir âlem, âlem büyük bir insandır" denilmiştir. Ancak insan kendisinin dışındaki bütün varlıklardan farklı özelliklerle donatılarak yaratılmıştır. Çünkü Allah Ona kendi ruhundan üflemiştir. (Secde 32/72, Hicr 15/29, Sad 38/72)
İslam anlayışına göre, âlemin asıl yaratılış sebebi insandır. İnsanın kainattaki tüm varlıklar arasında seçkin ve üstün bir yeri vardır (İsra 17/70). Allah insanın dışındaki bütün yarattıkları ona yardımcı kılmıştır.
İnsan akıl planında melekleşme sürecine girebilen, nefis planında iblisleşebilen acaib bir varlıktır aynı zamanda.
İşte böylesine farklı boyut ve buudları olan, bu kutlu, en şerefli varlık, kendi kemal ve cemal sıfatlarını ancak "aile ocağı" hayatıyla "hayat ve necat bulması" özelliği ve güzelliği de vardır.
Onun için "anne, baba, çocuk" üçlüsü "insan" denen tarifi, tanımı, mahiyeti, maddi-manevi yapısı ve her yönü itibariyle bu yüce mahlukun okunması, bilinmesi öyle kolay olamamaktadır.
Netice itibariyle insanı şu 21. yüzyıla girdiğimiz şu günlerde daha henüz tamı tamına anlamış, çözmüş, idrak etmiş, bilmiş değiliz ve değiller... İnsanı tam anıyabileceğimiz o ince ve nazenin günlere şimdiden merhaba...
İnsan Nedir? yorumları
Misafir
23.01.2011İNSAN NEDİR ? ===
İnsanın tanımını yaparken, tüm insanlar için geçerli, ortak bir tanım yapıLması gerekir.
İnsan, onu diğer canlılardan ayıran 2 özelliğe sahiptir:
1-) Dinamik Enerji
2-) Akıl
DİNAMİK ENERJİ : Uzvi ( organik ) ihtiyaçlar ve iç güdülerdir .
Uzvi İhtiyaçlar : Tatmin edilmemesi durumunda insanı ölüme götüren ihtiyaçardıR. Bunlar, dışarıdan bir uyarıcıya ihtiyaç duymadan, içten gelen ihtiyaçardır. Yani uzvi ihtiyaçarın tahrik mekanizması içseldir. yeme, içme, uyuma, barınma ( sadece ev değil giyside bu guruba girer ), def - i hacet ( tuvalet ihtiyacı ) nefes alma vs. bunardan biri diğer adına doyurulamaz.
İÇ GÜDÜLER : Tüm insanlarda teme olarak 3 Tür iç güdü wardır. Ama tezahürleri ( sonuçları ) tüm insanlarda aynı olmayabilir.
a-) Beka iç güdüsü: bu içgüdü devamlılığı sürdürme, hayatta kalabilme mücadelesi ölümsüz olma isteği şeklinde anlatılabilir. Tezahürleri; korku, merak, cimrilik, gömertlik, mülk edinme vs. dir. Hz. Adem'in ölümsün olmak için yasak ağacın meyvesinden yiyip cennetten kovulması, şeytanın beka içgüdüsünü tetikemesinden olmuştur.
b-) Nevi İçgüdüsü: insanın kendi türüyLe alakalı içgüdüsüdür. karşılıklı ilişkiler, insanların birbirlerine olan bağları şeklindede ifade edilebilir. Tzahürleri; cinsellik, çocuk sevgisi, anne şevkati, yardımlaşma, boğulanı kurtarma isteği, acıma, merhamet, öfke, kin, nefret vb. duygulardır.
c-) Tedeyyün İçgüdüsü: İnsanın aciz kaldıqında kendinden daha güçlü bir güce sıqınması we onu kutsamasıdır. Tezahürleri; dua etmek, ululamak, yüceltmek, ibadet etmek, lideri alkış, yalakalık yapmak vs. dir.
Tedeyyün iç güdüsü diğer içgüdülerin başıdır. Çünkü, bir insanda tedeyyün doğru tatmin ediliyorsa diğer içqüdülerde Alah'ın rızasına uygun demektir. Bir papazı düşünelim: Akidesi gereği ewlenmeyip islamca kabul görmeyen bir hayat yaşar. Ama tedeyyünü doğru yöne çewrilirse diğer içgüdülerini doğru bir şekilde tatmin eder.
Bir manastır bahçesindeki zamanla kuruyup suyu öekilince bebek kemikleri bulunuyor. araştırıldığında ewlenmeleri yasak olan rahipler, gayri meşru ilişkilerle hamile kalıp bebeklerini bu kuyuya attıkları ortaya çıkıyor. Başka bir örnek olarakta şunu werebiliriz. Eslkiden Nasrani insanlar, pedere günah çıkardıklarında aralarında bir perde olmazdı. Nevi içgüdüsünü doğru tatmin edemeye peder, günah çıkaran kadınlara saldırınca sonrada aralarına bir engel konulmuştur.
İ güdüler ve tezahürlerini karşılaştırırsak şunlar karşımıza çıkar:
1. İç güdüler her insanda wardır ama tezahürleri her insanda olması gerekmez
2. TEezahürler bastırıabilir. ama iç güdüler bastırılamaz
3. İç güdüler biri diğeri hesabına doyurulamaz. Ama tezahürler bir diğeriyle engeenebilir, bastırılabilir. hatta yok edilebilir. annesine karşı aşırı sevgi besleyen birinin evlenmemesi veya korkunun bastırılması gibi.
4. insanlarda olumsuz oalrak war olan tezahürler olumluları ile değiştirilebilir, organize edilebilir, kontrol altına alınabilir. cimrilik cömertlikle tedawi ediebilir. nefret sewgiyle, milleyitçilik anlayışı ümmet biincine dönüşebilir.
Üç içgüdüyüde içine alan bir örnek werelim: çocuk sewgisine sahi ola n anca çocuk sahipi olmayan biri , bu sewginin tatmini için başka çocukları sewmek yerine kendi çocuqu olması için Allah'a dua ediyor. çocuk sewgisini , nevi içgdüsünün tezahürüdür kendi çouquna sahip olmayı istemesi , beka içgüdüsünün tezahürüdür. bunu Allah'tan istemedsi , tedeyyün içgüdüsünün tezahürüdür.
içgüdüleri ve uzvi ihtiyaçlarıda şu şekilde karşılaştırabiliriz:
1. içgüdüler dışşsal , uzvi ihtiyaçar içseldir
2. içgüdüler tatmin edilmez ise ölüme götürmez ama sıkıntılı bir hayata sebep olur. uzvi ihtiyaçlar tatmin edilmezse kişiyi ölüme götürür.
3. uzvi ihtiyaçarda, biri diğeri hesabına doyurulmaz. içgüdülerin tezahürleri birbirinin yerine geçebilir.
insan oğlu, içgüdü we uzvi ihtiyaçlarını 3 yolda tatmin ederler : bu yollar; Doğru olan yol , hatalı yol we sapık yoldur. örneğin bir kişi yeme uzvi ihtiyacınıkoyun inek gibi hayvanlarla karşılarsa bu doğru yolduri. domuz, leş gibi şeylerle karşılarsa bu, hatalı yoldur. insan etiyle karşılarsa sapık yoldur. yine bir kişi cinsel ihtiyacını kendi eşiye karşılarsa doğru yol, başka kadılarla karşılarsa/ erkeklerle karşılarsa hatalı yol kendi cinsi veya hayvanlarla karşılarsa sapk yolu tercih etmiş olur.
AKIL: İnsanı diğer canlılardan ayıran özelliktir. akıl, vakayı ( olayı ) hissetme olqusunun duyu organları wasıtasıyla beyne taşıması we beynin bu wakayı ön bilgierle yorumlamasıdır. bu tanıma göre aklın dewreye girmesi için 4 unsurun olması gerektiği ortaya çıkmaktadır.:
a. Madde veya vaja
b. Sağlıklı bir beğin
c. his ( 5 duyu organımız )
d. Ön bigi
Bu 4 maddeden 1 i bile eksik oursa akıl dewreye girmez. Bir örnekle bu maddeleri somutlaştıralım Kur'an-ı Kerim'i ele alalım. bu vakamız olsun . sağlıklı bir beğnimiz ve en az bir hissimiz olsada Kur'an-ın dili olan arapçayı bimezsek Kur'an-ı anlayamayız yani ön bilgi eksik oduqunda akıl dewreye girmez.
Hissi gelişmiş, faka ön bilgilere sahip olmayan bir çocuqun eline birer parça altın, bakır we taş koyalım. çocuqun hissini bu şeyler üzerinde yoqunlaştıralım. hisleri nedenli tekrarlanırsa tekrarlansın, nedenli çeşitlilik kazanırsa kazansın , çocuqun söz konusu nesneleri israk etmesi imkansızdır . fakat çocuqa bu nesneler hakkında ön bilgiler werdii takdirde çocuk hissini kullandıqında bu bilgiler dewreye girecek , nesneleri alqılayabilecektir. aynı çocuk büyüyüp 20 yaşına waracak olsa we hala ön bilgilerden yoksunsa , tıpKı doğduqu ilk gün gibi eşyaları sadece sezmekten ileri gidemez beğni ne kadar gelişirse gelişsin , nesneeri idrak edemez. zira onun eşyaları idrak etmesini sağlayan şey , beyin deqil ; hissettiği waka ile ilgili beğinde bulunan ön bilgilerdir .
akıl sahiplerine inen Kur'an hükümelerinden çozular we deliler mesul değildir. çünkü akli meleklerini kullanacak sağlam bir beyne ( dimağ ) sahip değillerdir .
akli ile hayvanlarda ayrılan insan aklını dewre dışı bırakıp iç güdü we uzvi ihtiyaçlarıyla hareket ederse insan olma özelliğini yitirmiş olur .
akıl imanın aracıdır. yüce Allah akli imanı kabul etmiştir. akıl, haddi aşarsa amaç olur. o zaman putlaştırılır. imansız akıl ( ataist dehalar ) akılsız iman ( çocuqun imanı ) olmaz . akıl wahiyle desteklenmelidir . akıl ama ç olursa insanı '' esfele safilin '' e ( hayvandan daha aşşaqıya ) düşürür .
akıl, iman konusunda hakemdir ama şeri konularda hakem olamaz. aklı dewreden çıkarıp , vicdanla yola çıkan kimse, hurafe dolu bir inanca sahip olur . akıl vicdana hakimdir . hindular teknolojide akıllarını kulanmalarına rağmen tedeyyün içgüdülerinin bir tezahhürü olan tapınma ihtiyacında akıllarını kullanamadıkları için inek perest olup çıkmışlardır . yine matematik profesörü olan bir kişi, bir tahta parçası karşısında günah çıkararak kullanması gereken aklını yanlış yolda kullanmıştır.
yayınlarsanız sevinirim :) ( erdal ercan )Misafir
27.03.2011allah sizden razı olsun meseleyi bukadar açıkca anlatan ve insanın nasıl bir varlık olduğunu ortaya koyan başka birini görmedim ve düşünmedim taki sisin verdiğiniz bilgilerin aynıveren kardeşlerle tanışana kadar verdiğiniz bu bilgiler okuyan arkadaşların düşün melerine vesile olması hasebiyle sevgilerimi sunar teşekkür ederimmmm
monalisa
14.11.2008Verdiğiniz bilgiler için teşekkürler ...Sevgili celin kardeşiminde dediği gibi insan gibi insa olmak gerekir ...İnsan herşeydir bence ..insan içinde hertürlü duyguyu ,düşünceyi ,ahlakı ,iyi kötü sözü ,davranışı ,hareketi bulunduran kapalı bir kutudur ..
sevgilerMisafir
13.11.2008siteniz güzel bilgiler için saolun ben insanla ilgili nesnel bir komposizyoz yazcaktım onun için bi araştırma yapım dedim
seda
29.04.2007çok güzel bir site
celin
22.04.2007bilgilerin icin saol....
insan gibi insan olmasini bilmek lazim:)
Konular
- Her çocuk potansiyel bir dahidir
- Kurallara uymak ya da aşırı kuralcılık
- Tüm öğrencilerle nasıl ilgilenebilirim saçmalığı
- Otorite mi sindirme mücadelesi mi
- Sınıf dış hayatın kopyasıdır
- Suçlu sadece suçu işleyen değildir
- Çocuklar tüm gün zaten okulda
- Başarısız öğrenci yoktur, başarısız öğretmen vardır
- Zengin çocuğu şımarıktır felsefesi
- Öğretmende kemikleşen önyargı duygusu
- Öğretmenin ailevi sorunları okula yansır
- Öğretmen sürekli okuyup kendisini geliştirmeli
- Öğrenci veya veliyi suçlamak öğretmenin acziyetidir
- Sığ öğretmenler kendisini gösterir
- Öğretmen, öğrenci ve veli sorunları
- Öğretmen çözüm üretmeli seçenek sunmalı
- Sorunlu öğrenciler birbirinden uzaklaştırılmalı mı
- Öğretmen veli ile işbirliği yapmak zorunda
- Öğretmene rüşvet vermek caiz midir?
- Veliden kaçan öğretmen modeli
- Öğretmenin çocuklarının başarısı var mı
- Eşinin mesleği ve başarısı öğretmene de yansır
- Çocuğun yetenekleri keşfedilmeli
- Dahi çocuk nasıl keşfedilir
- Emekli öğretmenin özel okulda ders vermesi
- Psikolojik şiddet uygulayan öğretmenler
- Öğretmenin ağzından çıkan kelimeler
- Velilere eşit mesafede olmak zorunda
- Veliler ve öğretmenler için eğitim programları
- Aşk ve hayal kırıklığı