Keskin Bıçak

Çocukların "kişilik gelişmeleri ve sağlıklı yetiştirilmeleri" nasıl olmalıdır?

- Kişilik gelişimi yönünden en önemli dönem, ruh sağlığının temellerinin atıldığı 0-6 yaş arasıdır. Hayatının bu devresini yeterli ilgi ve sevgiden mahrum geçirmiş çocukların, yetişkinlik yıllarında ruhi açıdan bazı dengesizlikler gösterme ihtimali büyüktür.

- Aslında çocuğun ruh sağlığı hamilelik öncesine dayanır. Anne ve baba adayının birbirini seven, anlayışla yaklaşan çift olmaları önemlidir. Anne-baba, çocuk yetiştirmeye istekli ve gerekli şartlara sahip olmalıdır. Ayrıca çocukların cinsi eğitim, güven duygusu, ailede yeri olma, sevgi, ilgi, şefkat ve benzeri ihtiyaçlarını karşılamada mes'uliyet hissi taşımalıdırlar.

- Çocuk, anne-babayı taklit ederek, özdeşleşerek kişiliğini oluşturur. Kız çocuk anneye, erkek çocuk babaya benzemeye çabası içindedir. Bu bakımdan anne ve babanın her yönden çocuğa örnek olması gerekir. Ebeveynler, birbirlerine ve çocuklarına karşı, tavır ve davranışlarının, tepki ve sözlerinin çocuğa model olduğunu bilmelidirler. Çocuğa yapılacak nasihatlerden ziyade beğenilecek tavırlar yarar sağlar.

- Anne ve babanın hoşgörü içinde otorite sahibi olmaları gerekir. Korkutarak eğitmek, dövmek, yalan söylemek, hakarette bulunmak, çocuklarda kişilik bozukluklarına sebep olur. Çocuklukları mutluluk içinde geçmiş yetişkinler, çevrelerine mutluluk dağıtırlar.

- Anne-baba kendi aralarında sevgi ve saygıya dayanan bir ilişki kurmalıdırlar. Çocukların yanında kavgaya dönüşen tartışmalardan kaçınmalıdırlar. Kavga ve geçimsizlikler çocukların ruh sağlığını olumsuz etkiler.

- Çocuklar anneye bağlı olarak doğar. bu yüzden, iki üç yaşını tamamlayıncaya kadar anne çocuğun yanında olmalıdır. Çalışmak zorunda olan anne, çocuğunu bırakacak kişiyi ve yeri seçerken dikkat göstermelidir.

- Anne sütü, çocuklar için vazgeçilmez gıdadır. İki yaşını dolduruncaya kadar anne sütü ile beslenen çocukların kişilik temelleri iyi atılmış demektir.

- Çocuk eğitimi konusunda anne-babalar bilgi sahibi olmalıdırlar. Aslında anne babalık her anne-babanın içine yerleştirilmiş hasletlerdir. Burada önemli olan çocuk terbiyesinde büyük yanlışlıklar yapmamaktır.

- İlk yaşlarda çocuklara yapılan yardımlar, yaşları ilerledikçe, yavaş yavaş azaltılmalıdır. Her türlü ihtiyacının karşılanmasına alışılan çocuk, yaşı ne olursa olsun çocuk kalır.. Kendine güven duygusu gelişmez.

- Kişilik gelişiminde önemli prensiplerden biri "iyi ve uygun davranışlara ilişkin yetenek ve becerilerini geliştirmesinde destek, yanlış ve uygunsuz hareketlerine köstek" olmaktır. Burada, azar, ve kaba muameleden çok, övgü ve teşvike yer verilmelidir. Çocuğumuz, güzel bir davranış gösterdiğinde, başarılı olduğunda, memnuniyetimizi ve sevgimi belli etmeliyiz.

- Çocuklar arasında küçük-büyük, kız-erkek ayrım yapılmamalı, hepsine aynı sevgi ve ilgi gösterilmelidir.

- Çocuklar kendi cinsiyetlerine uygun yetiştirilmelidirler.

- Anne-baba, aşırı baskıdan kaçınmalıdır. Sürekli aşağılanan veya arkadaşları ile kıyaslanan, ailede yer ve değer verilmeyen çocuğun içine kapanması beklenen bir durumdur.

- Yine ailenin çelişkili davranışları da çocuğun çekingen olmasına sebep olabilir. Çocuğu bir dakika önce öpüp sevmek, okşamak ve hemen sonra kızmak, çocuğun kendisi karşısında anlayışlı davranmamak onu ürkek, çekingen yapar.

- Anne-babanın çocuğun eğitiminde fikir birliği etmeleri gerekir. Birinin kızdığı tavıra diğeri övgü yağdırırsa veya hoşgörürse, bu çelişkili tutum çocuğu ruhen dengesiz yapar. Hatta çocuk kimi zaman bu çelişkileri kullanır.

- Anne-babanın, çocuğu diğer kardeşleri veya arkadaşları ile sürekli kıyas etmeleri de aşağılık duygusuna yol açan bir tutumdur. Bu sözler teşvik edici omaktan çok, çocuğa eksiklik duyguları aşılayıcı mahiyettedir.

- Çocuğa oyun yeri ve serbestliğinin sağlanması önemlidir. Çocuk, oyun ile öğrenmeye başlar, çeşitli oyunlarla bilgi ve becerisini arttırır. Oyun, çocuğun zihnini konuşma ve bir iş ortaya çıkarma yeteneklerini geliştirir. Uyum içinde insanlarla ilişki kurmayı ve yardımlaşmayı öğretir.

- Huzurlu ve mutlu ailelerde büyüyen çocuklar kendine güvenli ve mutlu insanlar olurlar. Çocuklarımıza gerekli ilgi, sevgi ve şefkati göstermeliyiz.